13 Ekim 2011 Perşembe

Beyniniz hep genç kalsın mı?


Kimsenin karşı çıkamayacağı bir hakikat var: Yaşlanıyoruz. Daha yumuşak söylemek gerekirse, yaş alıyoruz... Hadi iyice yumuşatalım olgunlaşıyor, tecrübe kazanıyoruz. Biz lafı ne kadar eveleyip gevelesek de ne kadar yumuşak söyleyip içimizi rahatlatsak da değişmeyen gerçek yıllar ilerledikçe hücre yenilenmesinin yavaşladığı ve sonuçta durduğu...

Mesela beynimiz... 30 yaşından sonra yavaşlamaya başlıyor. Unutkanlıklar artıyor, öğrenmek daha fazla zaman almaya başlıyor, kafalar daha çabuk yoruluyor. Peki bu önlenmesi mümkün olmayan lanetli bir kader mi? Şart mı yaş ilerledikçe beynin atıl hale gelmesi?
Şimdi iyi haber
Araştırmalar aksini söylüyor. Beyni genç tutmanın ve geçen zamana meydan okumanın bir yolu mevcut. Üstelik Reader's Digest  dergisinde yayınlanan habere göre bu yolun uygulaması son derece basit! İşte beyninizin genç kalmasını sağlamanın metotları:

Gaza basın!
Beyin 30 yaşında yavaşlamaya başlıyor demiştik... Otomobil yavaşlamasın diye ne yapıyorsak burada da aynı şeyi yapmakta fayda var. Peki beynimizi gazlamak için ne yapabiliriz? Cevap basit: Egzersiz. Beyni genç ve esnek tutmak için sizi meşgul edecek ve heyecanlandıracak yeni aktiviteler yapabilirsiniz. Pinpon ya da satranç oynamak, bulmaca çözmek ya da yeni şeyler (mesela yeni bir lisan) öğrenmek muhteşem sonuçlar doğurabilir.

Kaldırın popoları!
Egzersizi hayatınızın vaz geçilmez bir parçası haline getirin. İster aerobik ister ağırlık kaldırmak ister kardiyo ister yoga... Hem kardiyo hem yoga yapsanız ve biraz da ağırlıklarla haşır neşir olsanız tadından yenmez!

Nöron olarak da adlandırılan beyin hücrelerimiz kendi aralarındaki bağlantıyı yaş ilerledikçe kaybediyorlar. Sinaps da dediğimiz bu bağlantılar düşünmek için olmazsa olmaz. Yapılan araştırmalar, düzenli egzersizin bu bağlantılar üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteriyor. Öyle ki hafızanızı eski haline getirebiliyor ve hatta zihinsel hastalıkları dahi önleyebiliyor.

Şşş, sakin!
Travmatik stres beyin hücrelerimize hiç de iyi şeyler yapmıyor. Öğrenmeden hafızaya, tüm bilişsel süreçler stres sonucunda bozuluyor. Fiziksel egzersiz stresi bertaraf etme konusunda da büyük fayda sağlıyor ve sakinleştirici etki yaratıyor.

"Pislik" yemeye paydos!
Biliyorum; kocaman bir hamburger yemek insanı baştan çıkaracak kadar zevkli... Yine de daima hatırlamakta fayda var: Yediğimiz şeyler sadece hedonist tarafımızı tatmin etmiyor tüm organlarımızı olumlu ya da olumsuz etkiliyor. Konuya dönersek sağlıklı bir beyin sağlıklı şeyler yemekle yakından alakalı. Sağlığımız için zararlı olan serbest radikalleri etkisiz hale getirmek antioksidan içeren gıdalar tüketmekten geçiyor. Fasulye, tam tahıllar, fındık, ceviz ve baharatların yanında çok renkli meyve ve sebzeler antioksidanlarla dolu. Ve beynimiz antioksidan deposu yiyecekler tükettiğimizde bayram yapıyor. Mide de zaman zaman bayram yapsın isterseniz, aşırıya kaçmamak kaydıyla hamburger ve pizzayla kendinizi ödüllendirebilirsiniz.

Motoru yakmanın alemi yok!
En güçlü makine bile sürekli çalıştığında ömrünü tüketir. Beynimiz de elektriksel ve manyetik enerji üreten bir makine. Onun da dinlenmeye ihtiyacı var. Ve uyku beyin için harika bir dinlenme yolu. Harvard Tıp Okulu’nda yapılan bir araştırmada matematik problemleri de dahil, iyi bir uykuyla dinlenenlerin ertesi gün sorunları çözmek konusunda iki kat daha başarılı oldukları belirlenmiş. Sağlıklı ve düzenli uyku bu hayati ve kıvrımlı ve gri organımızın gençliğine gençlik katıyor.

Kahkahayı eksik etmeyin!
Beynin en çok zevk aldığı şeylerden biri de gülmek çünkü beynimizin haberci dopamin kullanan parçaları güldüğümüzde harekete geçiyor. Hatta gülmenin kişiyi daha akıllı yaptığına dair bazı araştırmalar bile mevcut.

Bir de elbette tecrübemiz arttıkça edindiğimiz bu bilgileri kullanmak da faydalı. Yazın, çizin, maket yapın... Çünkü elimizi oyaladıkça zihnimizi de çalıştırıyoruz. Kısaca beyni genç tutmanın yolu onu ve içinde bulunduğu vücudu kullanmaktan geçiyor. Her durumda ve kullanabileceğiniz her şekilde beyninizi kullanın. Beyniniz genç kaldığı sürece bedeninizin de zinde kaldığını anımsayın.

Hiç yorum yok: